Zasadą jest, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku z mocy samego prawa. Dlatego postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku ma tylko charakter deklaratoryjny. Deklaratoryjny charakter orzeczenia (w tym przypadku postanowienia) oznacza, że potwierdzone zostaje istnienie prawa do spadku, które nabywa spadkobierca. Uzyskanie dokumentu stwierdzającego nabycia spadku jest bardzo ważne, ponieważ tylko za jego pomocą spadkobierca może udowodnić względem osoby trzeciej swoje prawa wynikające z dziedziczenia.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć osoba mająca w tym interes, przy czym Kodeks cywilny nie wymaga, aby był to interes prawny. Wniosek złożyć może sam spadkobierca, ale  z wnioskiem mogą wystąpić także jego spadkobiercy lub spadkobiercy spadkobierców, uprawnieni do zachowku, zapisobiercy zapisu zwykłego i windykacyjnego, nabywca spadku, wykonawca testamentu oraz wierzyciele spadkowi, wierzyciele spadkobiercy lub zapisobiercy windykacyjnego.

Uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku nie podlega przedawnieniu, zatem można go złożyć w każdym czasie. Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku toczy się przed sądem spadku w trybie nieprocesowym. Wniosek wszczynający postępowanie powinien czynić zadość wymogom formalnym określonym ściśle w przepisach prawa procesowego. Obowiązkiem wnioskodawcy jest przedstawienie dowodu śmierci spadkodawcy. Sąd związany jest zakresem żądań wskazanym we wniosku, zatem może stwierdzić nabycie spadku tylko po wskazanym we wniosku spadkodawcy.

Co istotne, wymienienie we wniosku znanych wnioskodawcy spadkobierców nie jest wiążące, ponieważ sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobierców, nawet jeśli są nimi osoby we wniosku nie wskazane.  Jest tak dlatego, że sąd spadku z urzędu bada, kto jest spadkobiercą. Sąd w szczególności ustala, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, u której testament się znajduje lub przynajmniej może się znajdować. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia. W toku postępowania w sprawie, sąd może przyjąć zapewnienie spadkowe. W określonych sytuacjach Sąd może wezwać spadkobierców przez ogłoszenie.

Przy dziedziczeniu ustawowym dowodem posiadania uprawnienia do dziedziczenia są właściwe akty stanu cywilnego. Przy dziedziczeniu testamentowym natomiast, dowodem uprawnień spadkobierców testamentowych jest testament. Co istotne, osoba u której znajduje się testament, jest obowiązana złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy, chyba że złożyła go u notariusza. Obowiązek przewidziany w tym przepisie dotyczy również notariusza i obejmuje każdy testament, także testament odwołany.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w prowadzeniu Twojej sprawy spadkowej, chętnie Ci pomogę.